Euphorbiaceae
Dit bijzondere plantengeslacht heeft het allemaal: verscheidenheid in kleur en vorm, een karaktervol silhouet, herfstverkleuring, frisse lentebloei … Hun naam hebben ze te danken aan de Griekse arts Euphorbius, die in de eerste eeuw leefde. Hij wist blijkbaar al dat het sap van een aantal soorten, waaronder E. lathyris een reinigende werking heeft. Vandaar de Engelse volksnaam 'Spurge'.
Wat alle Euphorbia-soorten gemeen hebben, is de witte melkachtige afscheiding die vrijkomt wanneer delen van de plant gekneusd worden. Deze 'latex' is bijna altijd giftig bij inname, en kan aanleiding geven tot ernstige huidirritatie, zeker in combinatie met zonlicht. Dat verklaart dan weer de volksnaam 'Wolfsmelk'.
Een veel onschuldiger kenmerk is de bloeiwijze. De kleine schijnbloemen zijn omringd door schutbladen die opvallend geel of groen gekleurd zijn. Bij de ene Euphorbia-soort staan ze alleen, bij de andere in clusters bij elkaar. De ene heeft eindstandige bloemen, de andere draagt ze langsheen de stengel.
Meer algemeenheden vertellen over Euphorbia's wordt echter moeilijk. Het geslacht telt immers gemakkelijk 2300 soorten, uiteenlopend van eenjarige planten tot struiken zo groot als een boom!
Euphorbia polychroma 'Senior' - lichtend geel
Hun verschijningsvorm is dan ook heel uiteenlopend, net zoals hun habitat. In de woestijn en semi-aride gebieden komen vooral de succulente soorten voor. In duingebieden treft men struikachtige Euphorbia's aan. Soorten die van meer schaduw en vruchtbare bodems houden, groeien van nature in de gematigde bossen, waar ze met hun groeikracht hele gebieden kunnen koloniseren.
Euphorbia's zijn overal ter wereld geliefd als tuinplant. In het voorjaar lichten ze de tuin op met hun bijna fluoriscerende bloeiwijzen. Ook uitgebloeid behouden ze nog lang hun vorm. Veel soorten hebben fraaie bladeren en een mooie architecturale vorm. En omdat ze van nature zowat overal voorkomen, is er voor elke tuinbodem wel een geschikte soort of cultivar.
Euphorbia characias 'Lambrook Gold' vormt een mooie solitair
Hieronder volgen enkele typische tuinsituaties en geschikte Euphorbia-soorten:
E. myrsinites is groenblijvend en heeft sappig blad met een blauwe schijn. Hij haalt ongeveer 30 cm en is geschikt voor rotstuin, kleine border of plantenbak. De bladeren staan spiraalsgewijs rond de stengel. De schutbladeren kleuren geelgroen.
Ook E. polychroma is geschikt voor de kleinere border. Hij groeit mooi symmetrisch en bloeit met zonnig gele pseudo-bloemschermen.
E. cyparissias blijft even laag maar laat u niet misleiden: dit is geen doetje en een uitstekende bodembedekker. De mooie oranje herfstkleur krijgt u er gratis bovenop.
Als u een mooie solitair zoekt voor uw zonnige border, kies dan de groenblijvende E. characias. Hij neemt een fraaie vorm aan. Fors en toch steeds elegant. Als reactie op koude of droogte kleuren de bladeren rood. De cultivar 'Lambrook Gold' haalt gemakkelijk anderhalve meter. Andere cultivars, zoals 'Velvet Ruby' en 'Shorty' blijven lager.
De cultivar 'Fireglow' zet uw border in vuur en vlam
E. griffithii is een aanwinst voor de tuin vanwege de mooi gekleurde schutbladen: warm oranje bij de cultivar 'Dixter' en oranje-rood bij de groeikrachtige 'Fireglow'.
Hebt u een vijver? Dan mag 'Walenburgs Glorie' in geen geval ontbreken. Dit prachtexemplaar is afgeleid van E. palustris. Hij wordt 120 cm hoog en breed en houdt van een vochtige standplaats.
Tenslotte is er nog E. amygdaloides var. robbiae. Dit is een groenblijvende soort die bloeit op stengels van een jaar oud. Bij uitstek geschikt als bodembedekker in droge schaduw.
Een goede bodembedekker voor meer beschaduwde plekken is E. amygdaloides var. robbiae
E. amygdaloides 'Purpurea' heeft donker loof, wat beter uitkomt in de zon, maar hij mag niet uitdrogen
Geef uw Euphorbia de groeiomstandigheden die met zijn soort overeenkomen. Op de juiste plaats geplant zal hij u nog jaren plezier geven. Weet dat alle soorten gemakkelijk zaad produceren, maar niet altijd soortecht terugkomen. Ze kruisen onderling ook vrijelijk wat wel eens een leuke verrassing oplevert.
Knip bij E. amygdaloides en characias de uitgebloeide bloeistengels weg om plaats te maken voor de nieuwe die het volgende jaar zullen bloeien.
• Als u bloemstengels knipt voor bloemstukken, verzegel de snede dan in kokend water.
• Vergewis u op voorhand van de groeikracht van uw Euphorbia. Zo vermijdt u verkeerde keuzes.
• Wist u dat de kerstroos ook een Euphorbia is? Zo krijgt u hem opnieuw in bloei:
E. pulcherrima houdt van een vruchtbare grond met voldoende organisch materiaal. Geef op het einde van de winter minder water. Zodra de bladeren afgevallen zijn, mag u de bloemstengels met de helft tot twee-derde inkorten. Geef hem vervolgens een koel plekje in huis (10°-15°C), uit de zon, en net voldoende water om de plant in leven te houden. Op het einde van de lente verpotten en de temperatuur opvoeren tot 18°C. Nu mag de plant weer veel licht krijgen, maar liefst geen volle zon.
Spruyt Select