Tricyrtis
Liliaceae
+32 52 33 73 15
Jan Spruyt-Van der Jeugd bvba
Mostenveld 30
9255 Buggenhout
België
Liliaceae
Deze maand bespreken we het geslacht Tricyrtis, een van de vaste planten die nog veel moois te bieden heeft in de herfst en met zijn speciale bloemen verdient hij een plekje in onze Plant van de Maand.
De naam Tricyrtis kunnen we opdelen in de twee Griekse woorden Treis en Kyrtos. Het eerste betekent drie, het tweede is letterlijk vertaald convex. Wanneer je het bloemetje van dichtbij bekijkt, zal je zien dat er onderaan een bol ‘zakje’ hangt aan de buitenste drie bloemdekbladeren.
Aan de basis van de bloem is duidelijk het convexe zakje te zien waaraan het geslacht zijn naam dankt. [1]
Er zijn een 19-tal soorten bekend, allemaal doorlevende vaste planten.
Hun natuurlijke verspreidingsgebied strekt zicht uit van de Himalaya over Korea tot in Japan.
Zo is Tricyrtis hirta afkomstig uit deze laatste, Tricyrtis formosana heeft zijn herkomst dan weer in Taiwan. De vroegere benaming voor dit land was trouwens Formosa, dit verklaart meteen ook de soortnaam.
Tricyrtis wordt al eens verkeerdelijk als een orchidee aanzien. Ook de Nederlandse naam Armeluisorchidee doet dit vermoeden. Het geslacht wordt echter ingedeeld binnen de Liliaceae, de familie van de lelies. Paddenlelie is daarom een beter alternatief.
De leliefamilie behoort tot de monocotyle planten of eenzaadlobbigen.
Binnen de vaste planten is er een opdeling te maken tussen de monocotylen en de dicotylen.
Eenzaadlobbigen zoals Tricyrtis hebben slechts één kiemlob per zaad, maar je herkent monocotylen (zoals bijvoorbeeld ook Maïs, Hyacinthen, Orchideeën) vaak aan gemeenschappelijke morfologische kenmerken:
De mooie bladeren van Tricyrtis zijn parallelnervig, een typisch kenmerk van eenzaadlobbigen. [2]
De verschillende soorten Tricyrtis komen voor in hoogtes van 20 tot 120cm, in ons assortiment varieert deze tussen de 60-70cm.
Tricyrtis kan het beste als vulplant gebruikt worden. De eindstandige bloemen zijn weliswaar prachtig maar met hun grootte van ongeveer vier centimeter zijn ze subtiel en vanop een afstand niet altijd duidelijk op te merken.
Meestal is de grondkleur van de bloem wit of geel met daarboven paarse vlekken. In ons assortiment komen enkel cultivars voor met wit als basis, maar door de diversiteit en intensiteit aan paars-roze tot lila vlekken, krijg je toch heel verschillende bloemkleuren.
Tricyrtis formosana (70 cm) heeft bloemen met als grondkleur wit, waarboven uitgesproken paarse vlekken met een geel randje in het midden van het bloemdek zich aftekenen. Tricyrtis hirta (60 cm) heeft dan weer fijnere paarse vlekken. De cultivar ‘Miyazaki’ (60 cm) komt voort uit hirta en is meer uitgesproken van kleur.
‘Sinonome’ (60 cm), ‘Dark Form’ (70 cm) en ‘Tojen’ (60 cm) zijn kruisingen waarvan de ouders moeilijk te achterhalen zijn. ‘Dark Form’ heeft de meest opvallende bloemkleur en wordt ook iets hoger.
Tricyrtis hirta (hirtus is latijn voor behaard) dankt zijn soortnaam aan de behaarde stengels.
Tricyrtis ‘Tojen’, een cultivar uit Japan met relatief bleke bloem, geel hart en nagenoeg geen vlekken.
De habitus van Tricyrtis is eerder opgaand, maar dankzij de grote ovale tot lancetvormige bladeren (vaak stengelomvattend) kan deze plant goed als vulplant gebruikt worden. Zijn voorkomen is zeer elegant en gracieus!
De plant heeft rizomen, maar deze breiden zich zo langzaam uit dat hij geen enkel probleem vormt in de border.
Om te genieten van deze mooie plant, moet hij de juiste standplaats krijgen.
Ideaal is een plek onder het filterend zonlicht van een bomendek of een woodland tuin met halfschaduw zonder felle, directe bezonning.
Een goed gedraineerde bodem die altijd voldoende vocht ophoudt, geeft deze plant de beste kansen. Wanneer de bodem vochthoudend is doorheen het gehele groeiseizoen, zal volle zon niet teveel problemen stellen. De bloeiperiode zal dan ook sneller starten.
Om de natuurlijke situatie van vallende bladeren van het bovendek te imiteren, kan je jaarlijkse een mulching van organisch materiaal toevoegen om het helemaal naar de zin van de Paddenlelie te maken.
Alle soorten in ons assortiment verdragen winters tot -20°C, maar de mulching is ook goed om net dat tikkeltje extra bescherming tegen de koudste periode van het jaar te bieden.
Tricyrtis leent zich uitstekend als snijbloem en is omwille van zijn late bloei dan ook een mooie aanvulling in het assortiment snijbloemen.
Wil je Tricyrtis vermeerderen? Dit kan door de rijpe zaden meteen te zaaien in volle grond of door het scheuren van de plant in de lente. Bij zaaien krijg je meestal wel planten die minderwaardig zijn aan de moederplant. Scheuren heeft aldus de voorkeur.
Je kan Tricyrtis best terugknippen na de winter. Op deze manier zullen de verdorde stengels en bladeren de plant extra beschermen tijdens de koudste periode van het jaar.
Wil je de plant toch wat meer laten opvallen? Dan kan je hem best combineren met fijne grassen zoals Sporobolus, Stipa tenuissima of Bouteloua gracilis. Ook in combinatie met eerder fijne, ijle vivassen is hij prachtig.
De bloemen van Tricyrtis staan beeldig binnenshuis. [3]
©
Alle foto’s afkomstig van kwekerij Jan Spruyt – Van der Jeugd, tenzij anders vermeld.
[1] Rob's Tuinplanten - Paddenlelie of tricyrtis verzorging, standplaats, planten, snoeien en vermeerderen. (2016, januari). Geraadpleegd van https://tallsay.com/page/4294972567/paddenlelie-of-tricyrtis-verzorging-standplaats-planten-snoeien-en-vermeerderen
[2] Tricyrtis latifolia Leaf - Kew Gardens, London. (2015, 15 augustus). Geraadpleegd van https://davisla.wordpress.com/category/toad-lily/
[3] Jackman, V. (2016, 07 januari). Weekend Life....New Covent Garden Flower Market (No. 1 - The Toad Lily). Geraadpleegd van http://vanessajackman.blogspot.be/2016/01/weekend-lifenew-covent-garden-flower.html